Thực hiện chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định trong cuộc tổng tiến công và tổng khởi nghĩa Mùa Xuân 1975, Huyện ta mở màn sớm nhằm thực hiện nhiệm vụ cắt đường 19 bao vây kiềm giữ, tiêu diệt địch để hỗ trợ cho chiến trường Tây Nguyên đồng thời tiến tới giải phóng hoàn toàn huyện nhà.

Cách đây tròn 40 năm, vào ngày 31/3/1975 toàn dân, toàn quân Tây Sơn dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ huyện Tây Sơn đã góp phần cùng nhân dân cả nước, cả Tỉnh làm nên đại thắng Mùa Xuân lừng lẫy, giải phóng hoàn toàn Miền Nam thống nhất đất nước, với vị trí chiến lược là cửa ngõ nối liền với khu vực Tây Nguyên và vùng đồng bằng ven biển Miền Trung, có đường Quốc lộ 19 đi qua, Tây Sơn có vị trí chiến lược về quốc phòng hết sức quan trọng. Vì vậy, trong các thời kỳ kháng chiến chống Pháp cũng như kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược, đồng bào và chiến sỹ huyện ta đã anh dũng chiến đấu và giành nhiều thắng lợi, xây dựng nên căn cứ địa vững chắc ở miền núi, liên tiếp đánh bại các kế hoạch “Bình Định” của địch ở nông thôn, đồng bằng, phát triển phong trào đấu tranh của các tầng lớp nhân dân chống Mỹ - Ngụy ở thị trấn. Càng đánh càng mạnh lập nên thành tích xuất sắc ở cả 3 vùng: Miền núi, nông thôn và thành thị.

Khu dân cư Ngã 3 - Quốc lộ 19 - đường Nguyễn Huệ

Thực hiện chủ trương của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định trong cuộc tổng tiến công và tổng khởi nghĩa Mùa Xuân 1975, Huyện ta mở màn sớm nhằm thực hiện nhiệm vụ cắt đường 19 bao vây kiềm giữ, tiêu diệt địch để hỗ trợ cho chiến trường Tây Nguyên đồng thời tiến tới giải phóng hoàn toàn huyện nhà.

Đúng 5 giờ 35 phút ngày 04/3/1975 tiếng súng mở màn chiến dịch bắt đầu, các lực lượng vũ trang địa phương đã phối hợp các đơn vị chủ lực đã đồng loạt tấn công tiêu diệt 14 chốt điểm phòng thủ phía Tây huyện và dọc đường 19 của địch, đánh thiệt hại nặng Trung đoàn 47, Sư đoàn 22. Kết hợp với các xã trong huyện đã đồng loạt tấn công nổi dậy giành thắng lợi to lớn. Trước sự tấn công bất ngờ và mạnh mẽ của ta địch đã điều 2 Trung đoàn 41 và 42 thuộc Sư đoàn 22 và 2 Tiểu đoàn đảm bảo an tập trung phản kích quyết liệt nhất là trục đường 19. Trạng thái chiến trường trong 28 ngày đêm căng thẳng và quyết liệt. Địch tiếp tục bị động đối phó, tiêu hao, tiêu diệt nặng, tư tưởng binh lính hoang mang, dao động cực độ. Thừa thắng xông lên quân và dân trong huyện đã tiếp tục giành thắng lợi giòn dã. Ngày 06/3 giải phóng hoàn toàn xã Bình Hòa và đại bộ phận xã Bình An, Bình Tân; Ngày 15/3 giải phóng hoàn toàn xã Bình Tân, một phần xã Bình Thành và Bình Thuận; Ngày 17/3 giải phóng hoàn toàn xã Bình Giang và các xã đông Bắc huyện.

Ngày 31/3 lực lượng vũ trang của ta đã đập tan toàn bộ các cụm quân phòng thủ địch buộc chúng tháo chạy về Quy Nhơn giải phóng quận lỵ thị trấn Phú Phong và các xã còn lại, giải phóng hoàn toàn huyện nhà. Ba trung đoàn của Sư đoàn 22 Ngụy bị đánh thiệt hại nặng, toàn bộ Ngụy quân - Ngụy quyền ở địa phương gồm 2 Tiểu đoàn bảo an, 77 Trung đội dân vệ thám kích và bộ máy Ngụy quân - Ngụy quyền từ quận đến thôn ấp bị sụp đổ; 10 giờ ngày 31/3/1975 cờ giải phóng tung bay trước tiền sảnh Nhà hành chính Ngụy quyền quận Bình Khê. Đó là giờ phút lịch sử đánh dấu một mốc son chói lọi, ngày toàn thắng của Đảng bộ, nhân dân và các lực lượng vũ trang Tây Sơn trong cuộc kháng chiến trường kỳ.

Tổng kết cuộc kháng chiến chống mỹ cứu nước, Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu anh hùng lực lượng vũ trang cho cán bộ và lực lượng vũ trang huyện Tây Sơn, cán bộ và chiến sỹ an ninh nhân dân huyện; 14/15 xã, thị trấn được phong Anh hùng lực lượng vũ trang, 03 Anh hùng lực lượng vũ trang, 02 dũng sỹ diệt Mỹ, có trên 180 Bà mẹ Việt Nam anh hùng, 2.735 liệt sỹ, trên 1.200 thương binh, 2.180 huân, huy chương các loại. Tây Sơn cũng đã đóng góp sức người, sức của cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, đã có hàng ngàn người con ưu tú ra trận mà tiêu biểu là các anh hùng, dũng sỹ  diệt Mỹ như: Võ Lai, Nguyễn Thị Hồng Bông, Nguyễn Hữu Tài, Bùi Minh Kiệt…

Chiến thắng lịch sử ngày 31/3/1975 là thắng lợi to lớn, toàn diện và triệt để của Đảng bộ, quân và dân Tây Sơn, đó là kết quả tổng hợp nhiều yếu tố. Bên cạnh đường lối đúng đắn với sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, sự hỗ trợ và hoạt đồng chặt chẽ của các chiến trường, sự đóng góp máu xương của hàng ngàn cán bộ, chiến sỹ Sư đoàn 3 Sao Vàng và con em đồng bào trong huyện cũng như mọi miền đất nước, còn bắt nguồn từ những nhân tố nội tại hết sức quan trọng. Đó là sự kế thừa tinh thần quật khởi của cuộc khởi nghĩa Tây Sơn bách chiến bách thắng thần tốc của Hoàng đế Quang Trung đã khơi dậy phát huy cao độ tinh thần yêu nước, ý chí căm thù giặc sâu sắc, ý chí tự lực tự cường của Đảng bộ, quân và dân Tây Sơn với quyết tâm “thà hy sinh tất cả chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ” như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy. Đó còn là truyền thống đoàn kết nhất trí trong Đảng bộ và nhân dân đã được vun đắp và phát huy mạnh mẽ trong quá trình tiến hành 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ cứu nước. Đảng với dân một lòng, quân với dân một ý chí, tình đồng chí, nghĩa đồng bào, thủy chung song sắt trong hoàn cảnh khó khăn gian khổ, cũng như lúc giành được thắng lợi.

Sau ngày huyện nhà được giải phóng, hậu quả bao nhiêu năm chiến tranh để lại khá nặng nề, các hoạt động kinh tế - xã hội bị đình đốn, trên 2 vạn dân từ các khu tập trung trở về làng cũ, chưa có nơi ăn chốn ở và việc làm, trên 3 ngàn người bị thiếu đói, 4.600 ngôi nhà bị sụp đổ, trên 5 ngàn ha ruộng đất bị hoang hóa,… trước yêu cầu nhiệm vụ mới, Đảng bộ và nhân dân trong huyện lại phải tiếp tục một cuộc phấn đấu mới hết sức khẩn trương và quyết liệt. Chỉ sau vài tháng khi ngớt tiếng súng chiến tranh, chính quyền cách mạng các cấp đã được xây dựng, các vết thương chiến tranh đã bắt đầu hàn gắn, các tầng lớp nhân dân tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, thi đua lao động, sản xuất, phục hóa khai hoang, ổn định dần cuộc sống mới.

Từ sau ngày giải phóng đến nay, phát huy truyền thống vẻ vang trong sự nghiệp kháng chiến cứu nước. Đảng bộ, quân và dân Tây Sơn đã đoàn kết, nhất trí, nỗ lực phấn đấu quyết tâm xây dựng quê hương ngày một giàu mạnh. Đặt biệt trong gần 40 năm thực hiện đường lối đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, trong bối cảnh thế giới diễn biến phức tạp, tình hình đất nước và huyện nhà còn nhiều khó khăn, thiên tai, bão lũ liên tiếp xảy ra, các thế lực thù địch không ngừng chống phá sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Nhưng, với sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh, của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Đảng bộ và nhân dân huyện Tây Sơn đã cùng chung sức, chung lòng, chủ động khắc phục khó khăn, phát huy những tiềm năng và nội lực thực hiện các Nghị quyết của Đảng, của Tỉnh ủy, Huyện ủy cùng các chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật  của Nhà nước, thu được nhiều thành tựu quan trọng và khá toàn diện. Nền kinh tế liên tục tăng trưởng và phát triển năm sau cao hơn năm trước. Xuất phát từ một huyện nghèo, sản xuất không đủ tiêu dùng, văn hóa xã hội kém phát triển, từ năm 1975 đến nay giá trị của các ngành sản xuất chính tăng dần qua các giai đoạn: thời kỳ 1976 - 1980 đạt 5,1%, giai đoạn 1991 - 2000 là 12% và từ 2010 - 2015 đạt 14,3%/năm. Sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn nhất là thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đã thu được những thắng lợi quan trọng, năm 2014 xã Bình Nghi là một trong những xã điểm của Tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội tiếp tục được tăng cường. Đặc biệt trong những năm gần đây nhờ tích cực huy động, ngoài nguồn vốn ngân sách, được tỉnh, Trung ương quan tâm hỗ trợ đã bê tông, nhựa hóa nhiều tuyến giao thông quan trọng và các tuyến đường liên huyện, liên xã, thôn xóm và khu dân cư như: tuyến Quán 50 Bình Thành đi Bình Thuận; Bình Thành - Hà Nhe, tuyến ĐT 636 đi Tây Bình, Quốc lộ 19 - làng Cam, tuyến Cầu Vôi - Phú Lạc, Nam Giang - Hòa Hiệp, đường Bảo tàng Quang Trung - khu du lịch Hầm Hô và nhiều công trình giao thông ở thị trấn, thị tứ trong huyện… Đồng thời để bảo đảm nước tưới cho cây trồng trong thời gian qua lĩnh vực thủy lợi cũng được đầu tư đúng mức, nhiều công trình hồ đập đã được nâng cấp, sửa chữa lớn, đảm bảo tưới trên 90% tổng diện tích gieo trồng trên địa bàn huyện như: Hệ thống kênh tưới Thuận Ninh, Hồ Hóc Đèo, hoàn thành hệ thống kênh mương Lộc Giang, đập dâng Văn Phong và hệ thống kênh tưới Văn Phong và hàng ngàn km kênh mương nội đồng; thông qua nguồn vốn đầu tư tập trung đã xây dựng được hàng chục km đê kè chống sạt lở đê sông ở những vị trí xung yếu như Tây Vinh, Tây Bình, thị trấn Phú Phong…

Công trình đập dâng Văn Phong

Trong quá trình phát triển kết cấu hạ tầng, nhiều khu dân cư mới hình thành: khu dịch vụ Đê bao Sông Kôn, khu dân cư Ngã 3 Quốc lộ 19 - Nguyễn Huệ, các cụm công nghiệp đã đang thu hút các nhà đầu tư đăng ký tham gia phát triển sản xuất góp phần giải quyết lao động như: nhà máy may Tây Sơn, Siêu thị Vinatex, nhà máy chế biến gỗ Thành Ngân, cơ khí Hùng Vương, bến xe khách Phú Phong đã đưa vào sử dụng có hiệu quả.

Sự nghiệp giáo dục của huyện đã phát triển mạnh mẽ cả về số lượng và chất lượng. Trước giải phóng, trên địa bàn mỗi xã chỉ có 01 điểm trường tiểu học và 01 điểm trường trung học tại trung tâm huyện lỵ. Hiện nay, mạng lưới Trường học phát triển rộng khắp đến vùng sâu, vùng xa, mỗi thôn có điểm Trường Mẫu giáo, Trường Tiểu học, mỗi xã có 01 trường THCS, toàn huyện có 4 trường THPT, đã hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, phổ cập giáo dục trung học cơ sở, phổ cập giáo dục mần non cho trẻ em 5 tuổi. Hoạt động văn hóa, thông tin, truyền thông, truyền thanh, truyền hình, thể dục, thể thao có nhiều tiến bộ, phong trào thể dục, thể thao quần chúng, văn hóa miền núi, võ cổ truyền được phát huy và đạt được nhiều thành tích cao. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa được duy trì thường xuyên, đã góp phần xây dựng đời sống văn hóa, nghe nhìn, đáp ứng nhu cầu thông tin cho nhân dân. Các công trình văn hóa dịch vụ du lịch được xây dựng và nâng cấp như: Bảo tàng Quang Trung, công viên Trung tâm, khu du lịch sinh thái Hầm Hồ, đền thờ Bùi Thị Xuân, trùng tu tháp Dương Long, Lăng Mai Xuân Thưởng, Đàn tế Trời Đất, Khu lưu niệm cụ Nguyễn Sinh Sắc, các công trình như Bệnh viện Đa khoa khu vực Phú Phong, 2 Trung tâm đào tạo nghề, 15 Trạm Y tế xã, thị trấn, hệ thống cấp nước sạch Vĩnh An, Bình Tân, Bình Tường, thị trấn Phú Phong,… xây dựng một số hạng mục các trung tâm cụm xã Vĩnh An, Bình Tân theo chương trình 134,135,.. Cùng với sự đầu tư của Trung ương, của Tỉnh đã xây dựng nhiều công trình trọng điểm như: Thủy điện An Khê - Kanak, thủy điện Tiên Thuận, Văn Phong và một số công trình khác,… với tổng vốn đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. Các công trình  trọng điểm nêu trên đã phát huy tác dụng thúc đẩy kinh tế  xã hội huyện nhà. Lĩnh vực thương mại, dịch vụ cũng phát triển khá đa dạng, giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế, tăng nhanh tỷ trọng Công nghiệp - TTCN - Xây dựng, phát triển thương mại,  dịch vụ khai thác có hiệu quả tiềm năng du lịch, nhất là du lịch di tích lịch sử, sinh thái... Cùng với những thành tựu phát triển kinh tế, Đảng bộ và chính quyền đã không ngừng chăm lo thực hiện các chính sách an sinh xã hội, giảm dần tỷ lệ hộ nghèo từ 37% năm 1999 đến nay chỉ còn 7,03%, hộ khá, giàu tăng đáng kể, tỷ lệ hộ dùng điện đạt 100%, dùng nước hợp vệ sinh 97%, sử dụng và ứng dụng công nghệ thông tin tăng nhanh, vận động toàn dân tham gia giúp đỡ đồng bào hoạn nạn, khó khăn, hỗ trợ xây dựng trên hàng ngàn ngôi nhà cho các gia đình chính sách, gia đình nghèo, chăm lo đời sống đồng bào các dân tộc… áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong thâm canh cây trồng, vật nuôi, chuyển đổi mùa vụ, năng suất sản lượng lúa tăng 3 lần so với năm 1975, thu nhập bình quân đầu người trên 27,43 triệu đồng tăng gấp 2,5 lần so với năm 2005. Nhờ đó, đời sống vật chất tình thần của nhiều vùng dân cư được ổn định và cải thiện rõ rệt. Tình hình an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, hệ thống chính trị không ngừng củng cố, vững mạnh.

Hồ chứa nước Thuận Ninh, xã Bình Tân

Nét nổi bật trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của huyện trong những năm gần đây là tiến trình đô thị hóa diễn ra khá nhanh, không gian đô thị từng bước được mở rộng, trung tâm của thị trấn Phú Phong, các thị tứ ngày càng khởi sắc, bộ mặt nông thôn không ngừng đổi mới. Đánh giá đúng mức những thành tựu của Đảng bộ và nhân dân Tây Sơn đã đạt được tại các Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Bình Định lần thứ XVII, XVIII và các Nghị quyết đại hội Huyện Đảng bộ lần thứ XVIII, XIX đề ra trước năm 2015 thị trấn Phú Phong mở rộng phấn đấu đạt đô thị loại IV, thị trấn Đồng Phó sẽ trở thành đô thị loại V. Hiện nay, Hội đồng nhân dân tỉnh Bình Định đã thông qua Nghị quyết và huyện đang hoàn thành các thủ tục để trình Trung ương công nhận thị trấn Phú Phong đạt chuẩn đô thị loại IV trong năm 2015. Ghi nhận những thành tích đạt được của Đảng bộ và nhân nhân huyện Tây Sơn trong chiến tranh, Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang cho cán bộ nhân dân huyện Tây Sơn. Trong quá trình xây dựng và phát triển, huyện được Nhà nước, Chính phủ, UBND tỉnh tặng nhiều Bằng khen, Cờ thi đua xuất sắc. Đặc biệt là trong năm 2013 được Chính phủ tặng Cờ thi đua cho nhân dân và cán bộ huyện Tây Sơn đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ công tác dẫn đầu phong trào thi đua yêu nước của tỉnh Bình Định; và đã được Chủ tịch nước tặng Huân chương Độc lập hạng ba cho nhân dân và cán bộ huyện Tây Sơn vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc trong công tác góp phần vào sự nghiệp xây dựng Chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.

Đ/c Lê Hữu Lộc - Chủ tịch UBND tỉnh trao Cờ thi đua đã hoàn thành xuất sắc, toàn diện nhiệm vụ công tác dẫn đầu phong trào thi đua yêu nước của tỉnh Bình Định cho huyện Tây Sơn

Năm 2015, đất nước ta kỷ niệm nhiều sự kiện lịch sử trọng đại và cũng là năm cuối thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm giai đoạn 2011 - 2015, hoàn thành kế hoạch năm 2015 có ý nghĩa quan trọng sẽ góp phần hoàn thành các mục tiêu và nhiệm vụ của kế hoạch đề ra, đồng thời tạo tiền đề để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn tới. Năm 2015 cũng là năm tiến hành Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ XII của Đảng. Chính vì vậy, nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn quân trong huyện vô cùng nặng nề nhưng cũng rất vinh quang. Đảng bộ, cán bộ, chiến sỹ và nhân dân trong huyện tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, khai thác tối đa những thuận lợi, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, tranh thủ sự giúp đỡ, hỗ trợ của tỉnh, phấn đấu vượt qua mọi khó khăn thử thách, cùng với cả nước thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước góp phần ngăn chặn nguy cơ suy giảm kinh tế, thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững, phấn đấu tăng giá trị của các ngành sản xuất chính đạt trên 13%, trong đó giá trị nông lâm thủy sản 4,5%, Công nghiệp – TTCN, xây dựng trên 12%, Thương mại, dịch vụ, du lịch trên 18%, đảm bảo mục tiêu về chuyển dịch cơ cấu kinh tế đến cuối năm 2015: tỷ trọng Công nghiệp - TTCN - Xây dựng chiếm 33,2%; Thương mại - Dịch vụ - Du lịch chiếm 43,3%; Nông lâm ngư nghiệp chiếm 25,2%. Huy động vốn đầu tư xây dựng 57 tỷ đồng; thu ngân sách đạt 308 tỷ đồng, sản lượng lương thực có hạt 70.000 tấn. Tập trung chăm lo phát triển mạnh mẽ lĩnh vực Công nghiệp - TTCN, xúc tiến đầu tư các cụm công nghiệp và làng nghề; tăng trưởng thương mại và dịch vụ du lịch, phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa. Huy động các nguồn lực cho đầu tư phát triển, đặc biệt là ưu tiên đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, bảo đảm tiến độ chất lượng các công trình trong kế hoạch, sớm đưa vào khai thác, nhằm thúc đẩy sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội; cải thiệt đời sống nhân dân. Đồng thời, mạnh dạn ứng dụng có hiệu quả các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Gắn kết phát triển kinh tế với việc giải quyết cơ bản các vấn đề an sinh xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Thực hiện thật tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, thực hành tiết kiệm, đẩy mạnh và thực hiện tốt phong trào thi đua yêu nước lập thành tích chào mừng các ngày lễ lớn, Đại hội Huyện Đảng bộ lần thứ 20 và Đại hội Đảng cấp trên.

Với niềm tự hào và niềm tin sâu sắc vào quá khứ vẻ vang của dân tộc, của Đảng quang vinh và Bác Hồ vĩ đại, toàn  Đảng, toàn dân, toàn quân Tây Sơn kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, phát huy mạnh mẽ truyền thống quê hương phong trào nông dân Tây Sơn, của Nguyễn Huệ - Quang Trung, của dân tộc, của quê hương, của cha anh, vững bước tiến lên dưới ngọn cờ vẻ vang của Đảng./.

Văn phòng HĐND&UBND
Nguồn: http://tayson.binhdinh.gov.vn